Συνεταιρισμός
Θεωρητικό πλαίσιο της Κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας
Βασικές αρχές που το διέπουν:
Αυτοδιαχείριση
Οι εργαζόμενοι έχουν την ευθύνη των αποφάσεων της επιχείρησης, για το τι και πώς θα παραχτεί, πόσο μισθό θα πάρουν:όλοι το ίδιο ποσό, πόσο χρόνο θα εργαστούν, πώς θα διαμορφωθεί ο καταστατικός χάρτης λειτουργίας.
Οικολογία
Ο σεβασμός στο περιβάλλον οδηγεί σε μειωμένο οικολογικό αποτύπωμα.
Αλληλεγγύη
Όταν ο κύκλος εργασιών καταλήγει σε ενεργητικό, τα κέρδη επανεπενδύονται στις ανάγκες αντικατάστασης, επέκτασης του εξοπλισμού και ένα μέρος τους επιστρέφει πίσω στην κοινωνία, είτε με μορφή δωρεάν διάθεσης μέρους του προϊόντος είτε με οικονομική βοήθεια ή προσφορά υλικών σε άτομα και συλλογικότητες που έχουν ανάγκη.
Ηθική δέσμευση
Σε επιχειρήσεις με αυτή την οικονομική αντίληψη υπάρχει η ηθική δέσμευση εναντι του κέρδους. Δε διανέμονται κέρδη στα μέλη. Τα κέρδη επιστρέφονται στην κοινωνία και στον Συνεταιρισμό. Οι εργαζόμενοι που είναι συνεταιριστές παράλληλα παίρνουν μόνο μισθό.
Σκοπός της λειτουργίας
Η συζήτηση για τον σκοπό λειτουργίας αποτελεί θέμα συνεδρίασης του Συμβουλίου της τάξης και ολοκληρώνεται με τη σύνταξη κανονισμού λειτουργίας, που υπογράφεται από όλα τα μέλη, μαθητές και εκπαιδευτικούς. Δημοσιεύεται με τη μορφή εντύπου, σε κοινόχρηστους χώρους του σχολείου. Ο σκοπός αφορά σε ανάγκες που έχουν να κάνουν με τη λειτουγία της τάξης ως συλλογικότητα. Η αναζήτηση χρηματικών πόρων για την αλληλογραφία με άλλα σχολεία ίσως είναι μια τέτοια ανάγκη. Όπως επίσης η επέκταση και ο εμπλουτισμός του σχολικού κήπου με νέα φυτά. Οι οικονομικοί πόροι που θα εισοδέψει ο συνεταιρισμός προορίζονται για την εκπλήρωση του σκοπού. Δεν διανέμονται κέρδη με τη μορφή αντιμισθίου στα μέλη.
Αντικείμενο της δραστηριότητας
Το τι θα παράξει ο Συνεταιρισμός είναι μια απόφαση που σχετίζεται με τις επιθυμίες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών και των εκπαιδευτικών, με τις παραγωγικές συνθήκες της περιοχής και με τις προϋποθέσεις συνεργασίας μεταξύ εκπαιδευτικών του σχολείου. Μπορεί να αφορά σε προϊόντα τυπογραφείου (πχ βιβλία, εφημερίδες, ημερολόγια), προϊόντα μεταποίησης (πχ κοσμήματα/αποξηραμένα βότανα) ή καλλυντικά/είδη προσωπικής φροντίδας (πχ σαπούνια, αρώματα, αφρόλουτρα, κεραλοιφές).
Οργάνωση παραγωγής
Μέσα από το Συμβούλιο της τάξης οργανώνεται η παραγωγική διαδικασία. Καθορίζονται οι ανάγκες προμήθειας πρώτων υλών, λαμβάνεται υπόψη η διάσταση της ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης υλικών, διαμορφώνεται το πρόγραμμα εργαστηρίων παραγωγής με τροποποίηση του ωρολόγιου προγράμματος μαθημάτων και προκύπτουν ρόλοι, ανάλογα με το είδος της εργασίας. Η σειρά των ρόλων ακολουθεί κυκλική μορφή, ώστε όλοι να περάσουν από όλες τις θέσεις. Επίσης, καθώς εξελίσσεται η διαδικασία, διευθετούνται λεπτομέρειες που αφορούν ονομασίες προϊόντων, ετικέτες, μικρά επεξηγηματικά κείμενα, πίνακες ενδείξεων με περιεχόμενα και περιεκτικότητες.
Διαμόρφωση χώρου και ωραρίου
Η επιλογή και η διαμόρφωση του φυσικού χώρου του καταστήματος που εκτίθενται τα προϊόντα είναι σημαντική. Αποτελεί την εικόνα του Συνεταιρισμού, όπου αντανακλάται όλη η προσπάθεια των μελών. Επίσης, είναι σημαντικό να καθοριστεί ένα ωράριο λειτουργίας, εντός του οποίου μπορεί μια άλλη τάξη να επισκεφθεί το συνεταιριστικό κατάστημα. Μια φορά τον χρόνο, για μια ή δύο μέρες, μπορεί να πραγματοποιείται η υπαίθρια αγορά στο προαύλιο, όπου εκτίθενται τα αγαθά του Συνεταιρισμού σε πάγκους.
Οικονομική διαχείριση
Η τιμολόγηση των προιόντων χρειάζεται κριτήρια. Στην κοινωνική οικονομία λαμβάνεται ως κριτήριο η δυνατότητα πρόσβασης στο αγαθό όλων- ακόμη και των οικονομικά αδύναμων. Έτσι, οι τιμές συγκρατούνται σε χαμηλά επίπεδα, καθώς εκλείπει η πρόθεση αισχροκέρδιας. Ο υπολογισμός του κόστους παραγωγής ανά μονάδα, με την προσθήκη ενός μικρού κέρδους, είναι ένας τρόπος να υπολογιστεί η τιμή.
Αλληλεγγύη-Επενδύσεις
Ο σκοπός που έχει τεθεί αρχικά καθορίζει τη διαχείριση των κερδών. Η θεωρητική αναφορά και η ηθική δέσμευση στην Κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία οδηγεί σε δράσεις ανταπόδοσης και αλληλεγγύης προς την κοινότητα. Τα μέλη αποφασίζουν ποιον τομέα των σχολικών δραστηριοτήτων θα ενισχύσουν: πχ σχολικό κήπο, με αγορά και φύτευση νέων φυτών, βιβιοθήκη, με αγορά βιβλίων. Ένα μέρος των κερδών επενδύεται σε μέσα για τη βελτίωση της παραγωγής του Συνεταιρισμού: πχ αγορά εξοπλισμού, νέες καλλιέργειες. Στο τέλος της χρονιάς δημοσιεύεται με τη μορφή εντύπου σε κοινόχρηστους χώρους του σχολείου ο ισολογισμός με τα έσοδα και τα έξοδα από τις δραστηριότητες του.
Μια πρακτική έχει αναπτυχθεί στην ενότητα Παραγωγές> Έκθεση-Κατάστημα.